Eind 2019 verscheen een rapport over het gevaar van loden leidingen, onder andere in het oude Utrecht, lood is schadelijker dan men dacht. Duidelijk wordt het dat actie nodig is om water te testen op loden leidingen in Utrecht om dit probleem uit te bannen. Begin 2020 kwamen twee bedrijven op de markt die het goedkoop zelf testen op lood mogelijk maakten in Utrecht. Maar niet iedereen was zich bewust van de aanwezigheid van loden leidingen en naast wat NOS berichten bleef het vooral over Corona gaan.
Op onderstaand plaatje zie je de Kaart van Utrecht, waarin bouwjaar van het huis (voor 1960, toen je nog met loden leidingen mocht bouwen) gecombineerd met jonge kinderen (die het grootste risico lopen). Bijna heel de stad is donker (=risico) gekleurd, niet zo gek bij een mooie oude stad als Utrecht. Enkele plaatsen zijn hoog risico. Hier wonen relatief veel kinderen in Utrecht in oude huizen waar mogelijk loden leidingen zijn. Enkele plaatsen die we zien zijn Noord-West, Oudwijk, Oog in Al, Lombok de Verlengde Hoogravensweg en de Croeselaan.
In Nederland werd het in 1960 verboden om met loden leidingen te bouwen. Tot die tijd werd het veelvuldig toegepast (de loodgieter) omdat lood fijn werkt. Het is buigzaam, smelt goed, en blijft goed zitten. Het plaatsen van loden leidingen in Utrecht werd dus verboden maar het hebben ervan niet. Ook is het, in tegenstelling tot stalen electriciteitsbuizen, niet verplicht om loden leidingen te renoveren als je deze tegenkomt bij een verbouwing. Hierdoor zijn er naast de huizen in Utrecht die nodig toe zijn aan renovatie, ook moderne huizen met loden leidingen. En eigenlijk weet niemand precies waar de loden leidingen in Utrecht liggen, behalve dan in de huizen van voor 1960. Dit leidde in begin 2020 tot enkele nieuwsberichten over loden leidingen testen in Utrecht. Lees bijvoorbeeld meer op het Algemeen Dagblad: https://www.ad.nl/utrecht/utrecht-overspoeld-met-vragen-over-lood-in-drinkwater-extra-controle-van-leidingen-bij-scholen-en-kinderdagverblijven~ad622884/.
De gemeente Utrecht test op loden leidingen in het vastgoed wat van haar is. Dit is ook hun directe verantwoordelijkheid. Zo zijn er vele kinderdagverblijven in Utrecht op loden leidingen gecontroleerd. Als de gemeente Utrecht loden leidingen ontdekt met een watertest vervangen zij de leidingen zo snel mogelijk. De gemeente onderzoekt niet het vastgoed wat niet van haar is, dit is niet haar directe verantwoordelijkheid.
De gemeente, in persoon van Eelco Eerenberg (volksgezondheid) heeft een brief gestuurd aan alle Utrechters over loden leidingen in hun woning. Hierin staat onder andere hoe je zelf loden leidingen kunt herkennen in Utrecht en bij welke instanties je dit goedkoop kunt laten testen.
Lees meer op https://www.utrecht.nl/wonen-en-leven/gezonde-leefomgeving/water/loden-drinkwaterleidingen/
Nee. Vitens is alleen direct verantwoordelijk voor het water dat het huis binnenkomt bij de watermeter. De toevoerleidingen van Vitens die van lood waren zijn rond 2000 al vervangen. Na de watermeter is het de eigenaar zelf die verantwoordelijk is voor het detecteren van, en vervangen van loden leidingen in panden in Utrecht. Vitens heeft een eigen waterlaboratorium wat wel open is gesteld voor particuliere loodanalyses, en biedt deze aan via partners. Ook geeft zij informatie op haar website over loden leidingen in Utrecht.
De tweede kamer reageert vooral op nieuwsberichten lijkt het. Er is één Tweede Kamerlid (Nijboer) die actief vragen stelt aan minister Ollongren over loden leidingen in Nederland. Je kunt alle correspondentie en actieplannen vinden op de volgende link. https://www.tweedekamer.nl/zoeken?search_str=loden+leidingen. Er is een actieplan geschreven om loden leidingen weg te krijgen uit Nederland, waarin de gemeentes wordt aangedrongen actie te nemen. Water-Lab onderschrijft dit plan volledig en helpt door goedkope geaccrediteerde watertesten aan te bieden in Utrecht. Ook deelt zij data met Utrecht over waar veel lood wordt gevonden en waar nog te weinig testen zijn afgenomen.
Loden leidingen zijn schadelijk voor mensen, en in het bijzonder kleine kinderen. Je zou dus zeggen dat iedereen er alles aan doet deze weg te laten halen. Echter kost het veel tijd en moeite om de bewoners en eigenaren van oude huizen te bereiken en te overtuigen van het mogelijke probleem. Tot Water-Lab ontstond was er geen makkelijke manier om loden leidingen aan te tonen in bestaande bouw in Utrecht. De kosten voor loden leidingen weg te halen in Utrecht liggen bij de eigenaar van het pand en kost duizenden euro’s. De gemeente is niet direct verantwoordelijk en doet (met uitzondering van de gemeente Utrecht) meestal weinig aan dit probleem behalve aan haar eigen vastgoed. Zij kan ook niemand dwingen tot renovatie. De GGD Gooi en Vechtstreek is medeverantwoordelijk voor de gezondheid van de stad Utrecht maar kan de bewoners van oude panden niet bereiken. En dan is er de Corona drukte. Het is daarom goed om te zien dat de overheid langzaamaan de druk opvoert bij gemeente en GGD om meer te informeren en bewoners meer aan te zetten tot actie.
Als je in een oud huis woont in Utrecht heb je een brief gekregen over loden leidingen. Als je niet zeker weet of in jouw huis (of in de aanvoer leidingen) lood aanwezig is doe je er goed aan om op onderzoek te gaan. Je kunt zelf bij zichtbare waterleidingen makkelijk zien of deze van lood zijn of niet. Als je twijfelt, of je kunt deze niet allen zien, kun je goedkoop jouw drinkwater testen op lood in Utrecht. Leer via de homepage alles over loden leidingen en lood in water testen.